De proeftijd is een kennismakingsperiode voor beide partijen. Ook in deze fase gelden de regels van het arbeidsrecht. In dit artikel lees je wat de wet bepaalt, welke risico’s spelen bij beëindiging tijdens ziekte en hoe je als werkgever zorgvuldig handelt.
Wat houdt de proeftijd precies in?
De proeftijd is een wettelijk bepaalde periode waarin werkgever en werknemer kunnen beoordelen of de samenwerking bevalt. Binnen deze periode mag de arbeidsovereenkomst direct worden beëindigd, zonder dat daarvoor een reden hoeft te worden gegeven.
De wettelijke basis ligt in artikel 7:652 BW. Een proeftijd is alleen geldig als deze schriftelijk is vastgelegd in de arbeidsovereenkomst of cao. Mondelinge afspraken zijn ongeldig, waardoor een beëindiging tijdens de proeftijd juridisch kan worden aangetast.
De maximale duur van de proeftijd hangt af van de lengte van het contract:
- 1 maand bij een tijdelijk contract korter dan 2 jaar.
- 2 maanden bij een vast contract of tijdelijk contract van 2 jaar of langer.
De proeftijd moet voor beide partijen gelijk zijn. Een werkgever mag dus geen langere proeftijd voor de werknemer opnemen dan voor zichzelf.
Een te lange of onjuist vastgelegde proeftijd is nietig. Wordt de arbeidsovereenkomst in dat geval beëindigd, dan geldt dit als een regulier ontslag, met de normale verplichtingen zoals opzegtermijn en ontslagbescherming.
Wil je weten hoe je een proeftijd correct vastlegt in een arbeidsovereenkomst? Lees: Arbeidsovereenkomst opstellen.
Wat betekent ziekte tijdens de proeftijd voor de werkgever?
Hoewel het contract tijdens de proeftijd mag worden beëindigd, gelden er duidelijke grenzen en verplichtingen voor de werkgever.
Ziekmelding en eerste stappen
Een werknemer die ziek wordt tijdens de proeftijd moet zich volgens de bedrijfsregels ziekmelden. De werkgever mag alleen vragen naar de verwachte duur van het verzuim, niet naar de aard of oorzaak van de ziekte. Leg de ziekmelding altijd vast in het personeelsdossier en informeer de bedrijfsarts als dat volgens het verzuimprotocol verplicht is.
Loondoorbetaling tijdens ziekte
Zolang de arbeidsovereenkomst loopt, moet de werkgever minimaal 70% van het loon doorbetalen. In sommige cao’s geldt 100%, vooral bij korte ziekteperiodes. Wordt het contract beëindigd tijdens de proeftijd, dan stopt de loonverplichting op de einddatum.
Bevestig de beëindiging altijd schriftelijk en vermeld dat het om een proeftijdbeëindiging gaat. Dat voorkomt discussie achteraf.
Geen verlenging van de proeftijd
De wet biedt geen mogelijkheid om de proeftijd te verlengen vanwege ziekte. Ook wanneer de werknemer de volledige periode afwezig is geweest, blijft de oorspronkelijke einddatum gelden. Een nieuwe proeftijd mag alleen worden opgenomen als de functie aantoonbaar anders is.
Beëindigen tijdens ziekte
De proeftijd geeft vrijheid om het contract te beëindigen, maar die vrijheid is niet onbeperkt. De ziekte van de werknemer mag nooit de reden zijn voor ontslag, omdat dit in strijd is met het verbod op discriminatie en het beginsel van goed werkgeverschap.
Toelaatbare redenen voor beëindiging zijn bijvoorbeeld:
- De samenwerking verloopt niet zoals verwacht.
- Er is onvoldoende aansluiting bij de functie.
- De organisatie heeft geen vertrouwen in voortzetting van het dienstverband.
Niet toelaatbaar:
- De werknemer wordt ontslagen omdat hij ziek is of zich ziekmeldt.
Leg de overwegingen voor beëindiging altijd kort vast, zodat duidelijk is dat ziekte geen rol heeft gespeeld bij het besluit.
Goed werkgeverschap tijdens de proeftijd
Ook tijdens de proeftijd geldt het beginsel van goed werkgeverschap (artikel 7:611 BW). Dat houdt in dat beslissingen redelijk, zorgvuldig en respectvol moeten zijn.
Een werkgever mag het contract dus wel beëindigen, maar niet op een manier die onnodig hard of onzorgvuldig is. Goed werkgeverschap betekent onder meer:
- Geen ontslag op de eerste ziektedag zonder gesprek;
- Duidelijke communicatie over de beëindiging;
- Correcte loonbetaling tot de einddatum;
- Tijdige afhandeling van administratieve verplichtingen (zoals de ziekmelding bij de arbodienst).
Goed werkgeverschap verkleint de kans op juridische en reputatierisico’s en draagt bij aan een professioneel en betrouwbaar personeelsbeleid.
Veelgestelde vragen over ziekte tijdens proeftijd
Mag ik het contract beëindigen terwijl de werknemer ziek is?
Ja, dat mag, zolang de ziekte niet de reden is voor beëindiging. Geef in de schriftelijke bevestiging alleen aan dat het dienstverband eindigt binnen de proeftijd, zonder verwijzing naar ziekte.
Moet ik loon doorbetalen tijdens ziekte in de proeftijd?
Ja. Zolang het dienstverband loopt, moet je minimaal 70% van het loon doorbetalen. Controleer de cao met Pascal-AI voor eventuele afwijkingen.
Kan ik de proeftijd verlengen omdat de werknemer ziek was?
Nee. De wet biedt geen mogelijkheid om de proeftijd te verlengen, ook niet als de werknemer tijdens die periode niet heeft gewerkt.
Wat als de werknemer langdurig ziek blijft?
Je mag het contract beëindigen zolang de proeftijd loopt. Na afloop van de proeftijd gelden de gewone regels voor ziekte en loondoorbetaling. Als het contract eindigt terwijl de werknemer ziek is, kan hij mogelijk recht hebben op een uitkering via de Ziektewet.
